In gesprek met ……Marleen van der Sijs

In deze serie blogs “in gesprek met…..” laten wij mensen aan het woord die betrokken zijn bij de GOP-Achterhoek. Deze keer spreken we met Marleen van der Sijs, Directeur Behandeling & Revalidatie bij Sensire en lid van de Regionale Begeleidingscommissie GOP-Achterhoek.

1. Hoe ben je bij het GOP-concept betrokken geraakt?

Dit komt voort uit de regionale samenwerking die we als VVT, VG en onderwijsinstellingen al lang hebben in de Achterhoek. In dit regionale samenwerkingsverband worden de olifantenpaadjes gezocht om snel werkbare oplossingen voor gemeenschappelijke problemen te zoeken en ook toekomstbestendig met elkaar aan de slag te gaan. Op het moment dat de ontwikkelgelden uit de zorgkantoren beschikbaar kwamen landden die bij ons als in een gespreid bed omdat er al samenwerkingsinitiatieven waren op allerlei terrein. Het gezamenlijk opleiden van GZ-psychologen was toen nog onbekend in de Achterhoek. Daarin werden we geïnspireerd door Jan Hendriks.

Het initiatief om gezamenlijk GZ-psychologen op te gaan leiden is eigenlijk gelijk omarmd door een groot aantal partners in de regio. Niet alleen partners die daar aan tafel zaten, maar ook een van de ziekenhuizen. En inmiddels ook GGNet en collega’s uit de gehandicapten sector.

2 .Wat is je rol binnen het GOP?

Vanuit mijn rol als directeur Behandeling & Revalidatie bij Sensire ben ik afgevaardigd in de RBC, de Regionale Begeleidings Commissie. In de RBC zijn we gemandateerd om besluiten te nemen binnen de kaders die door de deelnemende instellingen zijn afgesproken.

Samen met de voorzitter van de RBC, Martijn Jansen, ben ik naast mijn rol binnen de bovengenoemde RBD ook aanspreekpunt binnen de GOP-Achterhoek en bewaken we de continuïteit. Het is fijn dat we dit met zijn tweeën kunnen doen om af te stemmen, te reflecteren en ons te behoeden voor blinde vlekken. We behartigen immers de belangen van meerdere instellingen. Zo kwamen we er ook op uit, met Ad Smeets als penvoerder, dat we meerdere zaken over meerdere instellingen moesten verdelen.

3. Wat is voor jou de meerwaarde van het GOP?

Toen ik betrokken raakte bij de GOP was voor mij nog niet zo heel erg duidelijk wat de meerwaarde is van een GZ-psycholoog binnen onze sector. Niet alleen binnen de verpleeghuizen waar traditioneel psychologen werkzaam zijn, maar juist ook daarbuiten.

Binnen de thuiszorg lopen wijkverpleegkundigen heel vaak aan tegen problemen bij mensen met dementie. Dan zie je toch vaak een stapeling van complexe situaties waarin het moeilijk gevonden wordt om de juiste hulp te accepteren. Terwijl iedereen ziet dit gaat niet goed.

Wij hebben binnen Sensire rond 800 bewoners, merendeel met psychogeriatrische problematiek, 80 plaatsen voor revalidatie, waarbij veelal ook neuropsychologisch onderzoek nodig is en daarnaast een grote tak in de eerste lijn met zorg thuis en dagvoorzieningen . Het gaat dan in het hele werkgebied van Sensire om ongeveer 5000 cliënten, waarvan een deel langdurige zorg ontvangt en er nauwe samenwerking is met naasten in het netwerk van de klant. De expertise van een psycholoog kan in de Thuiszorg veel toegevoegde waarde bieden. Met name in de combinatie van problematieken bij de ouder wordende mens, de aandoeningen die daarmee gepaard gaan en eventuele psychische problematiek. Dus ik was heel blij met het initiatief om gezamenlijk op te gaan leiden, toen ook de volle omvang van de WZD (Wet Zorg en Dwang) duidelijk werd.

Binnen de financieringsmogelijkheden van de zorgverzekering (ZVW) en de Wet Langdurige Zorg (WLZ) zijn mogelijkheden om psychologische expertise in te zetten in de zorg voor mensen thuis. Wat we alleen nog missen is dat we geen goede financiële grondslagen vinden voor diagnostiek door een psycholoog in de eerste lijn in de ZVW. Dit is nog een aandachtspunt.

Door de GOP hebben de psychologen in de regio elkaar nog beter leren kennen. Zij werken meer samen en er wordt uitgewisseld over de werkwijze in de verschillende instellingen. Dat brengen de PIOG’s ook met zich mee, doordat zij in de opleiding stage lopen bij een andere instelling en zaken aangeven; hier pakken ze het op deze manier op, daar gebeurt dit of dat. Je krijgt hierdoor een mooie uitwisseling.

Een ander voordeel van de GOP is dat het als kleine instelling moeilijk is om op te leiden en het zijn ook dure trajecten. Door dit samen te doen en samen oplossingen te bedenken en elkaar wat te gunnen is het voor iedere deelnemer haalbaar. Als er psychologen vertrekken of een praktijk of werkopleider wegvalt of vertrekt kunnen we deze kwetsbaarheid met elkaar als instellingen opvangen en de PIOG een continuering van de opleiding met begeleiding bieden.

Als werkgever worden we eveneens aantrekkelijker voor mensen die de opleiding willen gaan doen.

4. Wat zou je advies zijn aan een nog op te starten GOP?

De samenwerking binnen de GOP drijft op vertrouwen, elkaar dingen gunnen en soms ook even slikken voor het belang van het grote geheel. Is er onduidelijkheid dan praten we net zolang tot we het eens zijn. Mijn advies hierbij is, schrijf het ook op dat maakt de gemaakte afspraken transparant, zoals wij gedaan hebben in het handboek. Voor niet-psychologen is het soms moeilijk te begrijpen hoe het allemaal georganiseerd is en met welke partijen je te maken hebt. Het heeft echt wel even geduurd voordat ik daar begrip van had. Dan is het fijn als je een naslagwerk hebt.

Om te voorkomen dat er teveel taken bij één instelling of bij één persoon komen te liggen is het van waarde om de taken en rollen binnen de GOP over de instellingen te verdelen. Dus niet alleen het opleiden zelf maar ook het ondersteunen van het hele opleidingsproces. Zo hebben we in overleg met de penvoerder Ad Smeets, aanpassingen gedaan. De kassiers functie wordt bijvoorbeeld vervuld door Marga Klompé, en de controllersfunctie door Sensire. Marga Klompe levert de praktijkopleider en het proces wordt ondersteund door opleidingsadviseurs van Azora en Sensire.

5. Is er iets in het GOP-concept dat je, met de kennis van nu, anders gedaan zou hebben?

Verdelen van taken

Ja, zoals ik eerder al zei zou ik al in een eerder stadium de taken over meerdere instellingen verdeeld hebben.

Inzet van trainees

Ook zijn er in een eerder stadium afspraken gemaakt over de inzet van trainees. De GOP heeft twee masterpsychologen in dienst die de vervanging kunnen doen als de PIOG op stage gaat naar GGNet. Zij worden gezamenlijk betaald door de deelnemers van de GOP. Echter we zien nu na 2 jaar dat niet iedereen gelijkelijk gebruik heeft gemaakt van deze optie. Het was om verschillende redenen niet voor iedereen nodig, maar ook niet gelijkelijk beschikbaar. Ik vind het heel begrijpelijk dat degenen die dit niet nodig hadden nu een evaluatie van deze afspraak vragen. Daar moeten we gewoon weer het gesprek over voeren om met elkaar tot een oplossing te komen. Soms blijkt ook pas al doende wat de beste werkwijze is. We hadden met het oorspronkelijke handboek gedacht alles te coveren, maar de praktijk moet het natuurlijk altijd uitwijzen.

Draagvlak en financiële middelen

Wat ik in het begin mogelijk ook anders had gedaan is kijken wat voor draagvlak er landelijk is te krijgen aan financiële middelen, om na de eerder verkregen ontwikkelgelden financieel nog een beter vervolg te krijgen en in aanmerking te komen voor de beschikbaarheidsbijdrage. Binnen het domein psychologie is nog veel gericht op de GGZ, terwijl de ouderenzorg met het toenemend aantal ouderen met psychogeriatrische problemen zich juist nu moet voorbereiden om goede ouderenzorg te kunnen blijven bieden. Bij de invoering van de wetswijziging rondom de BOPZ is dit naar mijn idee een gemiste kans. Door het bestaande model van het HOV (Historisch Opleiding Volume) bij de verdeling van de subsidiegelden zal dit lang duren om dit te realiseren.

Wat er nu gebeurt is dat het merendeel van de subsidiegelden naar de GGZ gaan. Een van onze bestuurders trekt landelijk ten strijde om   de verdeling van subsidiegelden anders te verdelen ten gunste van de      VVT, maar ik zie dat niet heel erg hard gaan. De professionals, de ouderenzorgpsychologen, zouden mijn inziens ook zelf aan de bel moeten gaan trekken via hun beroepsverenigingen.

6. Wat heb je nodig om het voor jezelf succesvol te houden binnen het GOP?

Wanneer ik tevreden ben is als we over 3 jaar weten hoe we de GOP blijvend kunnen organiseren en dat we dit principe dan ook kunnen toepassen op andere opleidingstrajecten of disciplines waar schaarste op is.

Door het gezamenlijk opleiden binnen de GOP leer je elkaar kennen en daar zit voor mij de crux om vanuit samenwerking de toekomst in te gaan. Dat je elkaar kent, elkaar respecteert in de keuzes die je maakt, maar ook erkent dat er verschillen mogen zijn. Eigen identiteit binnen de samenwerking. En dat geeft ook anderen inspiratie tot vernieuwingen en ideeën. Daar geloof ik in.